Onlangs was ik bij een netwerkbijeenkomst waar Neelie Kroes missiewerk verrichtte voor de StartupDelta.
Vernieuwing en ondernemerschap stimuleren door kansen te spotten én benutten. Ook in het onderwijs komen steeds meer initiatieven die vernieuwend denken stimuleren. Leerlingen worden producent in plaats van consument. Hoe zit dat met uw medewerkers?
Je kunt er niet omheen: op TV, in kranten, tijdschriften en social media wordt veel geschreven over de verandering van onze economie. Zo verandert in ras tempo het straatbeeld in binnensteden door het verdwijnen van traditionele retailers. Bij financiële instellingen volgt de ene reorganisatie na de andere en ook de energiesector heeft het zwaar te verduren bij sterk dalende olieprijzen en de opkomst van renewables. Tegelijkertijd zien we dat er veel kansen ontstaan in onder meer de ICT, voedselindustrie en biochemie.
Adequaat reageren op de markt
Waar in het verleden deze kansen vaak door grote multinationals werden opgepikt en uitgewerkt, zien we tegenwoordig een bloeiende startup sector deze kansen spotten en verzilveren. Het heeft er alle schijn van dat grote traditionele corporates steeds minder in staat zijn adequaat op de markt te reageren. Met uitzondering van de Apples en Googles uiteraard, die voor veel geld jong talent wegkapen bij prestigieuze universiteiten. Hiermee versterken ze hun innoverende vermogen. Door hun enorme schaalgrootte kunnen ze met gemak het vijf- tot tienvoudige startsalaris te betalen van wat hun kleinere concurrenten zich kunnen veroorloven.
Onlangs was ik bij een netwerkbijeenkomst waar Neelie Kroes missiewerk verrichtte voor de StartupDelta. Dit initiatief beoogt stimulering van vernieuwing en ondernemerschap in Nederland. Ik vroeg haar naar haar belangrijkste tip over innoveren. Neelie Kroes was daar heel stellig in: “Experimenteren! Ga het gewoon proberen. Wat geeft het als iets mislukt? Je bent aan het leren, daar word je alleen maar wijzer van.” Ze vertelde daar met veel enthousiasme dat we Berlijn inmiddels voorbijgestreefd zijn met onze Amsterdamse en Eindhovense startups. Dit is natuurlijk prachtig nieuws voor een initiatief dat door de Nederlandse regering gestimuleerd wordt. Blijkbaar is ons kabinet er veel aan gelegen om met behulp van innovatie succesvolle ondernemingen te laten ontstaan. Met een beetje goede wil zou je het elan dat nu onder de StartupDelta ontstaat, kunnen vergelijken met de VOC-tijd, waarin ondernemersinitiatief eveneens sterk werd gepushed vanuit de regering.
Urgentiebesef lerend vermogen
Een belangrijke voorwaarde voor succesvol innoveren en ondernemen is lerend vermogen. En dat start met goed en modern onderwijs. Ook daar heerst een algemeen urgentiebesef over de noodzaak tot vernieuwing. De invulling ervan is nog ongewis. “Wélke 21st century skills moeten we onze jeugd dan bij gaan brengen?” “Gaan we ze leren programmeren?” “Moeten onze kinderen allemaal uitvinders worden?” “Hoe belangrijk is bètatechniek?” Kortom, allemaal relevante vragen die beantwoord moeten worden als we de komende decennia willen anticiperen op deze ontwikkelingen.
Dit onderwerp boeit me enorm, omdat ik dagelijks van dichtbij zie hoe er in ons bedrijf en bij klanten wordt gezocht naar manieren om waarde toe te voegen aan dingen, mensen of processen. Deze continue zoektocht naar het bedenken en uitwerken van waardevolle proposities vereist bijzondere vaardigheden. Deze zou je opgedaan kunnen hebben door op te groeien in een ondernemersgezin. Maar als we met onze hernieuwde VOC-mentaliteit de wereld opnieuw willen veroveren, komen we waarschijnlijk van dit soort gezinnen te kort. Er lijkt dus een grote behoefte te ontstaan aan het leren van dit soort “ondernemerschap”.
Van consumeren naar produceren
MakeredIn het reguliere onderwijs ontstaan al mooie initiatieven die hierop inspelen. “Maker Ed” kent als uitgangspunt een leervorm die leren stimuleert door iets te maken. Het maakt van studenten producenten, geen consumenten. Of neem het IPC-onderwijs (International Primary Curriculum) dat propageert dat je door kinderen al vroeg dingen te laten bouwen, je daarmee een onderzoekende houding stimuleert. Feitenkennis blijft in de basis belangrijk. Maar kinderen moeten nu ook vaardigheden leren om hun mannetje te staan in deze wereld. Dit zijn prachtige voorbeelden van een andere voorbereiding op een nieuwe werkelijkheid.
Ik ben erg benieuwd naar wat de toekomst ons brengt en hoe wij in staat zijn anderen iets van deze vaardigheden bij te brengen. Dat begint voor mij bij het stimuleren van nieuwsgierigheid, innoverend vermogen en ondernemerschap. Want zo worden we, net zoals in de genoemde voorbeelden, producent in plaats van consument en zijn we in staat zelfgestuurd te leren.
