In een wereld vol afleiding wint video
In dit artikel lees je meer over de kracht van Video Learning, de belastbaarheid van het brein, hoe je wetenschappelijk onderbouwd een goede video ontwikkelt en wanneer je wel of niet AI inzet om een video te creëren.
Je zit aan je bureau. Laptop open. Een lange handleiding staat voor je neus. Je probeert te lezen, maar je gedachten dwalen af. Meldingen piepen op je scherm, collega’s praten op de achtergrond, je telefoon trilt. Herkenbaar?
Aandacht wordt schaars
We leven in een tijd waarin continu om onze aandacht wordt gevraagd. En die aandacht is schaars geworden. We scrollen, klikken, swipen en zijn vaak alweer vergeten wat we net zagen of lazen.
Juist daarom is het belangrijk om informatie zo aan te bieden dat het blijft hangen. Dat het raakt en motiveert. Daar komt Video Learning in beeld… Letterlijk!
Wat is Video Learning?
Video Learning gaat verder dan alleen ‘een filmpje maken’. Het is een manier van leren waarbij informatie overkomt via beeld en geluid. Een combinatie die inspeelt op meerdere zintuigen tegelijk. Video spreekt je emoties aan, daardoor leer je ‘dieper’ en dat maakt het extra krachtig.
Toegankelijker, interessanter, effectiever
Door het inzetten van storytelling, sprekende beelden en een goede voice-over wordt leren niet alleen toegankelijker, maar ook interessanter en effectiever. Denk aan een korte uitlegvideo, een interactieve training met keuzes, of een serie van scenario’s in een interactieve video waarin je als kijker zelf beslissingen moet nemen.
Je hersenen verwerken deze informatie anders dan bij tekst. Sneller, grondiger en vooral: met meer betrokkenheid.
Waarom video zo krachtig is
Video onderscheidt zich van andere leervormen omdat het tegelijk informatie overdraagt, emotie oproept en gedrag activeert. Beeld en geluid samen spreken het brein op meerdere niveaus aan: je begrijpt sneller wat je ziet, voelt direct wat het betekent en onthoudt de boodschap langer. Juist dat maakt video ideaal voor zowel gedragsverandering als instructies en kennisoverdracht.
Structureel in de leerstrategie
Dankzij de combinatie van een visuele context met een verhaallijn kunnen de cursisten zich goed inleven. Maak je de video interactief, dan kunnen zij direct feedback krijgen en zien zij de gevolgen van hun keuzes. Dat maakt leren persoonlijk en effectief.
Video’s zijn voor diverse didactische toepassingen in te zetten: van microlearnings tot scenario-based learning. En of je nu één persoon wilt bereiken of duizend, video schaalt moeiteloos mee.
Bij steeds meer organisaties heeft video structureel haar plek gevonden in hun leerstrategie.
Waarom het brein een leerontwerp nodig heeft
Kennis over de manier waarop ons brein informatie verwerkt, is nodig om leren effectief te kunnen maken. Dat geldt voor alle vormen van leren.
De Cognitive Load Theory, ontwikkeld door John Sweller1, een Australische professor in de cognitieve psychologie, laat zien dat ons werkgeheugen beperkt is en makkelijk overbelast raakt.
Drie soorten cognitieve belasting
Sweller onderscheidde drie soorten cognitieve belasting: intrinsic, extraneous en germane load. Een goed leerontwerp houdt hiermee rekening, zodat cursisten optimaal kunnen leren zonder te worden overbelast.
- Intrinsic load
Soms is leerstof gewoon ingewikkeld. De belasting om die stof te leren kun je niet wegnemen, maar wel managen. Dit doe je bijvoorbeeld door voorkennis te activeren of de stof op te delen in kleinere stappen.
Begin de video met een korte herhaling of herkenbaar voorbeeld dat aansluit bij wat de doelgroep al weet. Vervolgens verdeel je de leerstof in kleine, logische brokken (chunking). Zo’n stapsgewijze uitleg kan er bijvoorbeeld zo uitzien:
- Intro: Waarom feedback belangrijk is.
- Stap 1: De 4 elementen van effectieve feedback.
- Stap 2: Voorbeelden uit de praktijk.
- Stap 3: Veelgemaakte fouten en hoe je die voorkomt.
- Germane load
De mentale inspanning die wordt besteed aan het actief verwerken van de leerstof noemt Sweller ‘germane load’. Hieronder vallen bijvoorbeeld het leggen van verbanden, structureren van kennis of reflecteren op situaties of handelingen.
Onderbreek de video op strategische momenten met een korte reflectievraag, opdracht of denkoefening. Bijvoorbeeld: “Pauzeer even en schrijf in je eigen woorden op hoe je dit principe zou toepassen in jouw werksituatie.“
- Extraneous load
Extraneaous load is de mentale belasting die juist niet nodig is om te kunnen het leren. Deze belasting wordt veroorzaakt door slecht ontworpen instructies, zoals verwarrende uitleg, onduidelijke lay-out of afleidende elementen.
Denk aan het zoeken naar de juiste knoppen of een stem die wat anders vertelt dan wat je in beeld ziet. Hierdoor wordt het brein onnodig belast en is er minder ruimte om iets te leren. Met een vroegtijdige gebruikerstest kun je ontwerpfouten voorkomen.
Een goede leeroplossing en dus ook video, houdt rekening met de belastbaarheid van het brein op deze drie aspecten. Zo zorg je dat mensen niet afhaken, maar juist willen én kunnen leren.
Zo werkt leren via video volgens de wetenschap
Nu we meer weten over de manier waarop het brein wordt belast, zoomen we in op de kracht van video.
Professor in de psychologie Richard Mayer2 (University of California) en expert op het gebied van cognitief leren, onderzocht hoe het brein informatie verwerkt dat via beeld en geluid binnenkomt. Hij ontdekte 12 principes voor effectief leren via video:
- Multimedia – Combineer woorden en beelden voor beter begrip.
- Ruimtelijke nabijheid – Zet tekst en beeld dicht bij elkaar.
- Tijdelijke nabijheid – Laat beeld en uitleg tegelijk zien.
- Coherentie – Weg met overbodige info. Hou het simpel.
- Modaliteit – Gebruik gesproken tekst bij visuals, geen geschreven tekst.
- Redundantie – Geen herhaling van dezelfde info via meerdere kanalen.
- Segmentatie – Hak informatie in behapbare stukken.
- Pre-training – Leg eerst de basis uit voordat je de diepte in gaat.
- Signaal – Gebruik visuele cues om de focus te sturen.
- Personalisering – Spreek informeel en menselijk.
- Stem – Gebruik een natuurlijke stem, geen monotone robot.
- Beeld – Visuals met audio zijn vaak effectiever dan alleen een pratend hoofd in beeld.
Gebruik je bovenstaande uitgangspunten? Dan is je video gegarandeerd effectief.
Voor wie en wanneer is Video Learning interessant?
Video Learning is veelzijdig en breed inzetbaar, of je nu een klant uitlegt hoe een product werkt of een nieuwe collega inwerkt. Hieronder zie je een aantal veelvoorkomende toepassingen.
Externe toepassingen
- Onboarding en preboarding: Nieuwe medewerkers maken op een laagdrempelige manier kennis met je organisatie.
- Organisatieveranderingen: Denk aan een rebranding, nieuwe systemen of werkprocessen.
- Gedragsverandering of bewustwording: Bijvoorbeeld rondom inclusiviteit, veiligheid of klantgerichtheid.
Interne toepassingen
- Sales en marketing: Laat prospects kennismaken met je product of dienst vóórdat er een afspraak plaatsvindt.
- Customer support: Bespaar tijd door uitlegvideo’s i.p.v. handleidingen.
- Trainingen voor klanten of partners: Laat zien hoe iets werkt, zonder dat iemand fysiek hoeft langs te komen.
En het mooie is: de kijker bepaalt zelf het tempo. Wanneer, waar en hoe vaak iemand iets kijkt, ligt helemaal in eigen handen.
De rol van AI in moderne Video Learning
Video Learning is volop in ontwikkeling en AI versnelt die evolutie. Waar je vroeger een draaidag, scriptschrijver, acteur, editor en vertaler nodig had, kun je nu met AI in korte tijd een complete trainingsvideo maken.
Dit kan AI betekenen voor Video Learning:
- Snelle productie: Scriptgeneratie, automatische vertalingen en avatarpresentatoren.
- Personalisatie: Video’s die zich aanpassen aan de voorkeuren van de doelgroep.
- Snel up-to-date: Geen fysieke opnames meer nodig bij updates. Je past alleen het script aan..
- Efficiëntie: Geen opnamedagen, geen studiohuur, geen crew.
Naast een snelle productietijd, is een AI-video ook makkelijk aanpasbaar. Een AI-avatar is bijvoorbeeld perfect als ‘talking head’ in je video. Je hoeft alleen de tekst aan te passen, exporteert je nieuwe versie en je bent klaar. Geen gedoe met het opnieuw plannen van een shoot.
Dus heb je te maken met snel veranderende inhoud of wil je je video’s gemakkelijk kunnen aanpassen? Dan kan AI een handige keuze zijn.
Er zijn ook situaties waarbij ik adviseer om juist acteurs in te zetten. Denk aan gevoelige kwesties. Een training over voorbeeldgedrag voor leidinggevenden waarin lastige gesprekken met teamleden worden gevoerd bijvoorbeeld. Ook zijn er genoeg situaties of locaties waarin je je collega’s in hun dagelijkse praktijk wilt laten zien, waarbij je collega de acteur is.
Benieuwd naar veelgestelde vragen over Video Learning? Bekijk ze op onze Video Learning dienstenpagina.
Maak impact met je volgende video
Twijfel je of Video Learning past bij jouw vraagstuk? Wil je weten of een AI-video al geschikt is of dat je toch beter met echte mensen werkt?
Neem direct contact op voor een vrijblijvend en deskundig advies.
Bronnen
1 Sweller, J. (1988). Cognitive load during problem solving: Effects on learning. Cognitive Science, 12(2), 257–285. Deze publicatie introduceerde de Cognitive Load Theory, inclusief het onderscheid tussen intrinsic, extraneous en (later toegevoegd) germane load.
2 Mayer, R. E. (2009). Multimedia Learning (2nd ed.). Cambridge University Press.
In dit boek beschrijft Richard Mayer zijn 12 multimedia-principes, gebaseerd op tientallen jaren experimenteel onderzoek naar leren via beeld en geluid.
